استاندارد بين المللي ايزو 14001

دسته بندي : علوم انسانی » مدیریت
ايزو 14001 استاندادرهاي اصلي در استانداردهاي سري ايزو 14000 است و تحت عنوان «سيستم هاي مديريت زيست محيطي ايزو 14001 - ويژگيها و راهنماي استفاده انتشار يافته است شرايط مورد نياز براي استقرار يك سيستم مديريت زيست محيطي كامل در ايزو 14001 ذكر شده است همان گونه كه ايزو 9001 شرايط ضروري جهت ايجاد يك سيستم مديريت كيفيت قابل قبول را مشخص نموده است.
براي استقرار سيستم مديريت زيست محيطي توجه به موارد زير ضرورت دارد :
1-خط مشي زيست محيطي .
2-برنامه ريزي .
3-اجرا و طرز كار .
4-مرحله كنترل .
5-بازنگري مديريت .
استاندارد ايزو 14001 در شركتها و سازمان هاي مختلف عمومي يا خصوصي قابل اجرا است . شركتها ، موسسات بازرگاني ، سازمانها و واحدهاي عملياتي درون سازماني براي رسيدن به اهداف زير ، مي توانند از اين استاندارد بهره گيرند . نكات قابل بررسي عبارتند از :
- اجرا ، نگهداري ، بهبود يك سيستم مديريت زيست محيطي .
- تضمين مطابقت سيستم با خط مشي زيست محيطي .
- اثبات اين مطابقت براي ديگران از طريق تاييد يا ثبت سيستم مديريت زيست محيطي توسط شخص ثالث مستقيم يا مطابقت خود اعلام با استاندارد .
چنانكه قبلاً ذكر شد ، استانداردهاي سري ايزو 9000 درباره سيستم مديريت كيفيت ، اساساً بر تامين رضايت كامل مشتري نسبت به رفع نيازها تاكيد دارد . بدين منظور 20 نيازمندي را در استاندارد ايزو 9001 تعيين نموده است . با مقايسه ايزو 9000 و ايزو 14000 ملاحظه مي شود كه سيستم مديريت زيست محيطي ايزو 14000 به نيازهاي طيف وسيعي از اشخاص و جامعه - كه به حمايت از محيط زيست علاقمند هستند - مي پردازد .
براي برآوردن اين نيازها ، شركتها يا سازمانها بايد پنج شرط زير را تامين كنند . مواردي كه بر اساس ايزو 14000 بايد مورد بررسي قرار گيرد ، به شرح زير است :
- خط مشي زيست محيطي .
- برنامه ريزي شامل موارد زير :
1-جنبه هاي زيست محيطي .
2-شرايط قانوني و ساير شرايط .
3-مقاصد و اهداف .
4-برنامه هاي مديريت زيست محيطي .

- اجرا و طرز كار به شرح زير است :
1-ساختار و مسئوليت .
2-آموزش ، آگاهي و مهارت .
3-ارتباط .
4-مستند سازي سيستم مديريت زيست محيطي .
5-كنترل اسناد .
6-كنترل عملياتي .
7-آمادگي و پاسخ فوري .
- اقدامات تطبيقي و اصلاحي شامل :
1-مديران و اندازه گيري .
2-فقدان مطابقت و اقدام اصلاحي و پيشگيرانه .
3-سوابق .
4-مميزي سيستم مديريت زيست محيطي .
- بازنگري مديريت .

تاريخچه تاسيس موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران
در ديماه سال 1332 طرح ايجاد يك سازمان جهت تهيه استاندارد در ايران به تصويب وزارت بازرگاني وقت رسيد . از آغاز سال 1333 مقدمات تاسيس اداره استاندارد در ايران آماده شد .
در هفتم مهرماه سال 1338 ساختمان اداره استاندارد به جاده كرج منتقل گرديد . عنوان اداره مذكور نيز به «موسسه استاندارد» تغيير يافت .
در تاريخ بيست و پنجم خرداد ماه سال 1339 اجراي قانون مربوط به اجازه تاسيس موسسه استاندارد ايران كه به تصويب قوه مقننه رسيده بود ، ابلاغ شد .
با توجه به گسترش موسسه ، ساختمان آزمايشگاههاي شهر صنعتي كرج نيز در اختيار موسسه استاندارد قرار گرفت . موسسه مذمور «موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران» ناميده شد و به موجب اساسنامه و تشكيلات جديد شروع به كار كرد .
در سال 1340 عضويت موسسه در سازمان بين المللي استاندارد به تصويب مجلسين رسيد . در ديماه سال 1349 مواد الحاقي به قانون موسسه استاندارد كه به تصويب قوه مقننه رسيده بود به موسسه ابلاغ شد . بر اساس مواد قانون مذكور ، به موسسه اين اختيار اعطاء شد كه اجراي استاندارد فرآورده هايي را كه از نظر ايمني يا حفظ سلامت عمومي حائز اهميت باشد به منظور حمايت از مصرف كننده اجباري اعلام كند .
سرانجام در تاريخ بيست و پنجم بهمن ماه سال 1371 قانون اصلاح قوانين و مقررات موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران به تصويب مجلس شوراي اسلامي رسيد اهداف ، وظايف ، اركان ، مقررات مربوط به اين موسسات بر اساس قانون مذكور تعيين شده است .

وظايف موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران
بر اساس قانون اصلاح قوانين و مقررات موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران ، وظايف متعددي به اين موسسه محول شده است . با توجه به وظايف قانوني موسسه استاندارد ، برخي از وظايف مذكور در ارتباط با استانداردهاي ملي و در محدوده قلمرو تحت حاكميت جمهوري اسلامي ايران مصداق مي يابد . بخش ديگر اين وظايف ، مشتمل بر امور مربوط به حضور در بازارهاي بين المللي و صادرات كالاهاست . اهم وظايف موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران در خصوص استانداردها به شرح زير است :
تدوين استانداردهاي ملي
به موجب بند 1 ماده 3 قانون اصلاح قوانين و مقررات موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران ، اين موسسه تنها مرجع رسمي تعيين ، تدوين و نشر استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران اين موسسه تنها مرجع رسميتعيين استانداردهاي ملي (رسمي) در كشور است . از اين رو اقدامات مقتضي در اين گونه امور صرفاً به موسسه استاندارد محول شده است . به عبارت ديگر كليه فعاليت هايي كه در ارتباط با استانداردهاي ملي انجام
مي شود از قبيل تعيين استاندارد ملي يا انتشار آن بر اساس مقررات موجود در صورتي اعتبار قانوني خواهد داشت كه توسط موسسه استاندارد اعمال گردد .
موسسه استاندارد در جهت ايفاي وظيفه تدوين استاندادرهاي ملي با استفاده از امكانات و تجهيزات موجود و استفاده از نظر كارشناسان موسسه اقدام مي كند و حسب مورد مي تواند از اطلاعات علمي و دانش فن افراد و موسسات داراي صلاحيت به عنوان كارشناس استاندارد و تحقيقات صنعتي بهره گيرد .
براي تعيين استانداردهاي ملي ، نكات متعددي مورد توجه واقع ميشود. مانند : استفاده از شيوه هاي علمي در نظر گرفتن شرايط كشور از جهان صنعتي ، اقتصادي ، جغرافيايي ، امكانات موجود ، برآوردن نيازهاي اقتصاد ملي ، تامين منافع توليد كنندگان و مصرف كندگان ، هماهنگي با پيشرفت هاي علمي و فني و توصيه هاي سازمان بين المللي استاندارد و ...