کلیاتی در مورد کلیه ها

دسته بندي : علوم پزشکی » پزشکی
کليه ها چه هستند
بطور معمول در هر فرد سالم دو کليه وجود دارد که هر يک در يکطرف ستون مهره ها و زير دنده هاي تحتاني واقع شده اند. کليه ها به رنگ قرمز متمايل به قهوه اي بوده و از نظر شکل شبيه لوبيا مي باشند . هر کليه به اندازه مشت بسته فرد است . اکثر اعضائ بدن براي عملکرد مطلوب وابسته به کليه ها هستند
کليه ها چگونه عمل مي کنند
مهمترين وظيفه کليه ها برداشت مواد زائد از خون و بازگرداندن خون تصفيه شده به بدن مي باشد. هر دقيقه حدود يک ليتر خون - يک پنجم خوني که توسط قلب پمپ مي شود- از طريق سرخرگ کليوي وارد کليه ها مي شود. پس از اينکه خون تصفيه شد خون تصفيه شده از طريق سياهرگ هاي کليوي به بدن باز مي گردد

داخل هر کليه متجاوز از يک ميليون واحد بسيار ريز عملکردي بنام نفرون وجود دارد. هر نفرون از يک صافي بسيار کوچک بنام کلافه -گلومرول- که به يک لوله کوچک - توبول - متصل است تشکيل مي شود. آب و مواد زائد توسط اين صافي از خون جدا مي شوند و به داخل لوله هاي کوچک -توبول ها- جريان پيدا مي کنند
قسمت عمده اين آب توسط لوله هاي کوچک باز جذب مي شود و مواد زائد بصورت غليظ وارد ادرار ميشوند تا دفع گردند
ادرارهاي جمع شده از لوله هاي کوچک وارد قسمت قيفي شکل بنام لگنچه کليه شده و سپس از طريق لوله اي بنام حالب وارد مثانه مي شود. مثانه ادرار را تا زماني که ادرار کنيد نگهداري مي کند. پس از مثانه ادرار از طريق لوله اي بنام پيشابراه از بدن خارج مي شود. کليه سالم بطور معمول يک تا ٢ ليتر ادرار در روز و بر اساس ميزان مايعات دريافتي توليد مي کند. کليه سالم قابليت افزايش فعاليت خود را دارد بطوريکه اگر يک کليه از دست رود کليه ديگر بزرگ شده و کار دو کليه را انجام خواهد داد
دلايل اهميت زياد کليه ها چيست
کليه ها به خاطر اينکه سه کار ضروري انجام مي دهند داراي اهميت خاصي هستند
١- کليه ها آب بدن را تنظيم مي کنند

براي اينکه بدن شما بدرستي و به نحو مطلوب فعاليت کند لازم است که داراي حجم مناسب
آب باشد. يکي از مهمترين وظايف کليه ها برداشت آب اضافي يا حفظ آب بدن در موارد ضرورت مي باشد
٢- کليه ها مواد زائد را برداشت مي کنند
بسياري از مواد در خون و مايعات بدن بايد در اندازه مناسب وجود داشته باشند تا بدن به درستي عملکرد داشته باشد. براي مثال سديم و پتاسيم مواد معدني هستند که از مواد غذايي بدست مي آيند. اين مواد معدني براي سلامتي لازم هستند اما بايد در حد معيني نگهداشته شوند. زمانيکه کليه ها بدرستي فعاليت کنند، مواد زائد از بدن داخل ادرار ترشح مي شوند همچنين کليه ها در تنظيم ساير مواد معدني در بدن مانند کلسيم و فسفر که براي تشکلي استخوان لازمند، کمک مي کنند مواد زائد مانند اوره و کراتي نين نيز بايد از بدن خارج شوند . اوره و ساير مواد زائد زماني که بدن پروتئين ها مانند گوشت را تجزيه مي کند، تشکليل مي شوند. کراتي نين يک محصول زائد عضلات است. اگر فعاليت کليه ها کاسته شود، اوره و کراتي نين در خون افزايش مي يابند بسياري از محصولات زائد اگر از مايعات بدن جدا نشوند براي بدن سمي هستند براي مثال، وقتي فردي دارويي مصرف مي کند، مواد زائد شيميايي که از مصرف اين دارو در بدن بوجود مي آيند، عمدتا توسط کليه ها از بدن خارج مي شوند

٣- کليه ها هورمون مي سازند
کليه هاي سالم پيک -پيغام بر- هاي شيميايي مهمي بنام هورمون ها را نيز مي سازند. اين هورمون ها در جريان خون گردش کرده و بعضي از عملکردهاي بدن مانند فشار خون، ساخت گويچه هاي قرمز و برداشت کلسيم از روده ها را تنظيم مي کنند
چه کسي در معرض خطر ابتلا به بيماريهاي کليوي است
بيماري کليوي معمولا بي سر و صدا پيشرفت مي کند وقبل از ايجاد هر گونه شکايت موجب تخريب قسمت عمده اي از فعاليت و عملکرد کليه مي گردد. بنابراين افراد در معرض خطر پيشرفت بيماري کليوي بايد بطور مرتب مورد ارزيابي قرار گيرند. اين افراد کساني هستند که مبتلا به بيماري قند - ديابت - پرفشاري خون، بيماري عروقي و وابستگان نزديک افراد مبتلا به بيماريهاي ارثي کليه مي باشند
علائم هشدار دهنده بيماريهاي کليوي کدامند
گاهي اوقات افراد با بيماري شديد کليوي نيز بدون علامت مي باشند. اين موضوع اهميت آزمايش خون يا ادرار را در بررسي مشکلات کليوي روشن مي کند. بهرحال شکايات و علائم زير مي توانند نشانگر بيماري کليوي باشند که در صورت وجود، انجام آزمايشات و بررسي هاي بيشتر توصيه مي شود

:بعضي از شکايات و علائمي که مي تواند نشانگر بيماري کليوي باشد
خستگي
پرفشاري خون
ورم چشم ها، دست يا پا
دفع ادرار خوني ، تيره يا رنگ چاي
شب ادراري - بيشتر از يک بار در موقع خواب
کاهش اشتها - کاهش وزن
خارش سراسري پايدار