تغییر ساختار سازمان ملل متحد

دسته بندي : علوم انسانی » حقوق
مقدمه:
بدون شك سازمان ملل متحد يكي از مهمترين سازمان‌هاي بين المللي مي‌باشد كه بعد از تشكيل و انحلال جامعه ملل كه از ديدگاه كارشناسان به موفقيت چنداني دست نيافت توانست در پيشبرد اهداف خود به موفقيت‌هاي نسبي دست يابد از جمله در حل و فصل بحران‌هاي بين المللي، كمك به آوارگان ناشي از جنگ، زلزله و … تلاش براي مهار نمودن بحران‌هاي بين المللي و داخلي كه توانست كارنامه قابل قبولي را از خود ارائه نمايد.
نويد ساختار سازمان ملل كه حدود پنجاه و نه سال بعد از عمر اين سازمان توسط كوفي عنان دبير كل اين سازمان داده شده است توانست به بحث مهمي در ميان سياستمداران تبديل گردد سازماني كه به گفته دبير كل سازمان ملل آقاي كوفي عنان مي‌تواند بيش از اين نقش مهمي در روابط بين الملل ايفا نمايد!
آنچه امروز در سازمان ملل با آن روبه‌رو هستيم ساختار حقوقي ناهمگون با شرايط توزيع قدرت در روابط بين كشورها است. اين شرايط سبب از بين رفتن هر گونه بازدارندگي و يكسويه شدن تصميمات اين نهاد به خصوص شوراي امنيت شده در حقيقت امروزه پس از تجربه جنگ دوم عراق با وجود مخالفت كشورهاي جهان و حتي اعضاي دائم شوراي امنيت كه به آن وقعي نهاد شده است اين امر آشكار گرديده كه تنها تعابير موجود در منشور ملل متحده به گونه‌اي قابليت تقسيم را دارا مي‌باشد كه آزادي عمل خطرناكي براي اعضاي دائم شورا فراهم مي‌كند بلكه بسياري از اصول ناديده گرفته شده و اصول فرعي جديد جاي آنها را مي گيرد و ذهن را با اين واقعيت روبه‌رو مي‌كند كه حقوق تنها توجيه كننده و نه محدوده كننده قدرت را بازي مي‌كند.
بايد بپذيريم كه دايناسور سازمان ملل نياز به كوچك شدن سريع و عادلانه شدن را دارد تا بتواند حافظ صلح قلمداد گردد. صلحي كه نظم و آرامش را نمايندگي مي‌كند و نه صلح عادلانه و اگر نه بايد ما شاهد شكل‌گيري رژيم عرفي براي اعمال قدرت باشيم و آنچه پس از فروپاشي بلوك شرق آرام آرام در حال توليد است. ولي اين را نبايد از نظر دور داشت كه با گسترش شوراي امنيت امكان دستيابي به صلحي پايدار را خواهيم داشت.
در اين مقال اندك ابتدا تاريخچه‌اي از سازمان ملل اهداف اصول آن خواهيم پرداخت و سپس بحث اصلي كه راجع به تغيير ساختار سازمان ملل است را پيگيري خواهيم كرد.
مرحله بعد به سهم آفريقا از بازسازي و نقش ايران در سازمان ملل خواهيم پرداخت. بعد از آن فصلي نسبتا مهم در مورد حقوق بشر را از پيش رو خواهيم گذراند.
در آخر هم كه به نتيجه‌گيري خواهيم پرداخت كه آيا سازمان ملل اصلاح مي‌شود و دگرگون و همچنين به نقش و عملكرد اين سازمان بر قرن بيست و يكم خواهيم پرداخت.
در پايان جاي دارد از راهنمايي‌هاي ارزنده استاد ارجمند جناب آقاي دكتر محمد تقي رضايي به عنوان استاد راهنما تشكر نموده و از درگاه ايزد منان سلامتي روز افزونشان را خواستارم.
محسن شيرازي
زمستان 1384
پيام دبير كل سازمان ملل متحد
جناب آقاي كوفي عنان به مناسبت روز ملل متحد
24 اكتبر 2003 برابر با دوم آبان 1382
دوستان عزيز در سراسر جهان
هم اكنون دوره دشواري براي جهان و سازمان ملل است.
در عراق و بسياري از مناطق ديگر، خشونت و وحشت به عنوان عامل مرگ و رنج مردم بي‌گناه ادامه دارد. در ماه اوت، خود سازمان ملل بر اثر حمله‌اي مرگبار به مقر آن در بغداد دچار مشقت گرديد. ما بعضي از عزيزترين دوستان و همكارانمان را از دست داديم. شما مردم دنيا، تعدادي از بهترين و متعهدترين خدمت‌گزاران خود را از دست داديد.
اما در اين روز ملل متحد، اجازه دهيد تا عزادار يا افسرده نباشيم. اجازه دهيد به ياد آوريم همكارانمان براي چه كار در عراق حضور داشتند. آنان آنجا بودند تا به مردم عراق كمك كنند كشورشان را بعد از سال‌ها جنگ، ستم و انزوا از نو بسازند. درست مانند ساير كارمندان سازمان ملل در ديگر كشورهاي جنگ زده كه به كاهش مشقت، بازگرداندن صلح و آرامش و ايجاد نهادهاي جديد كمك مي‌كنند.
ما بايد به كار خدمت به بشريت در هر جا كه بيشتر مورد نياز است ادامه دهيم. ما بايد به شما مردم جهان كمك كنيم تا راه حل مشترك براي مشكلات مشترك بيابيم. و چنين خواهيم كرد.
ما به تلاش‌هايمان براي مهار فقر، بيماري، تغييرات آب و هوايي و گسترش سلاح‌هاي كوچك ادامه مي‌دهيم. ما همچنين براي مبارزه تا تروريسم و اشاعه سلاح‌هاي كشتار جمعي با يكديگر همكاري خواهيم كرد. ما نبايد براي مبارزه با اين موارد، انتخابي عمل كنيم. سازمان ملل بايد با تمامي اين تهديدها يكجا و بلافاصله رودرو شود.
براي اقدام موفق شايد نياز باشد تا تغييراتي در نظام بين المللي‌مان شامل خود سازمان ملل متحد ايجاد كنيم. در مجموع، معتقدم سازمان ما طي پنجاه و هشت سال به بشريت به خوبي خدمت كرده، اما هرگز كامل نبوده است و شايد به راستي وقت آن رسيده كه در بهبود آن بكوشيم. من تمامي دولت‌ها را ترغيب كردم تا در اين مورد فكر كنند و هياتي از مردان و زنان خردمند را تعيين كرده‌ام تا پيشنهاداتشان را ارائه دهند.
در پايان، اين دولت‌ها خواهند بود كه تصميم مي‌گيرند. اما آنها تنها وقتي تلاش خواهند كرد كه به توافق برسند كه شما مردم به آنها بگوييد مشخصا چه انتظاراتي داريد در چگونه جهاني مي‌خواهيد زندگي كنيد. من به شما براي انجام اين امر متكي هستم و معتقدم اگر شما صداي خود را به اندازه كافي محكم و رسا نماييد تا شنيده شود، ما مي‌توانيم بر اين بحران‌ها غلبه كرده و جهاني بهتر بر اساس حكومت قانون بنا نهيم. اجازه دهيد همگي ما در همياري يكديگر به منظور ايجاد آينده‌اي بهتر براي خودمان و كودكانمان ثابت قدم باشيم.