اقدام پژوهی چگونه توانستم درس املا را در دانش اموزان تقویت کنم ؟

دسته بندي : عمومی » گوناگون
فهرست مطالب
مقدمه : 3
توصيف وضعيت موجود 3
گردآوری اطلاعات (شواهد 1) 5
تجزيه و تحليل اطلاعات 5
خلاصه يافته هاي اوليه 5
اصول و مباني املا 6
املا و انواع آن 6
روش تدريس املا 8
نكات برجسته روش آموزش املاي فارسي : 9
گام اول , انتخاب متن : 9
گام دوم 10
گام سوم 10
گام چهارم 11
راههاي پيشنهادي براي تقويت املايي دانش آموزان ضعيف 11
چگونگي اجراي راه جديد 12
گرد آوري اطلاعات ( شواهد 2 ) 14
نتيجه گيري 16
منابع و ماخذ 17

مقدمه :
توصيف وضعيت موجود
مقطع ابتدايي زير بناي مقاطع ديگر تحصيلي مي باشد و در مقطع ابتدايي نيز پايه اول اساس پايه هاي ديگر مي باشد و هر چقدر دانش آموزان در اين پايه بهتر آموزش ببينند در پايه هاي ديگر راحت تر هستند و بالعكس ؛ در پايه اول دو درس رياضي و فارسي ( قرائت فارسي و املاي فارسي ) كليدي هستند و بيشترين ساعات به اين دو درس اختصاص مي يابد و از بين دو درس ذكر شده درس فارسي از اهميت دو چنداني برخوردار مي باشد. طوري كه بدون يادگيري درس فارسي , يادگيري دروس ديگر تقريباً غير ممكن مي باشد.
چندين بار بود كه آموزگار پايه دوم از وضعيت تحصيلي دو دانش آموز ابراز نگراني مي كرد و آنان را در حد دانش آموزان پايه اول هم نمي دانست . از عدم پيشرفت تحصيلي آنان صحبت مي كرد؛ مدير مدرسه با اولياي دانش آموزان ذكر شده , مشاوراتي را بعمل آورد . قرار شد آنان به فرندان خود كمك كنند و همگام با معلم درس ها را تكرار و تمرين كنند.
بعد از گذشت يك ماه , متاسفانه پيشرفتي حاصل نشد در جلسه شوراي معلمان وضعيت دانش آموزان ذكر شده مورد بحث قرار گرفت . پيشنهادهايي ارائه گرديد بنده را مامور رسيدگي به اين دانش آموزان نمودند , من هم با بررسي نمرات سال گذشته آنان و مشاوره با والدين و معلم پايه دوم آنان مطالبي را جمع آوري نمودم.

گردآوری اطلاعات (شواهد 1)
تجزيه و تحليل اطلاعات
پس از مطالعه نمرات و بحث هاي با معلم پايه اول , دوم و والدين صورت گرفت و راه هاي متعددي جهت تقويت املاي آنان مورد بررسي قرار گرفت و خلاصه يافته هاي حاصل از تجزيه و تحليل به شرح زير تدوين گرديد.
خلاصه يافته هاي اوليه
برخي از علل ضعف دانش آموزان در درس املا ه شرح زير بود :
بيش از دو سوم حروفات الفباي فارسـي را نمي شناختند و آن ها را بـا اشتبـاه مي گرفتند.
نظر به به سن بالاي معلم پايه اول( بيش از 20 سال سابقه تدريس ) و عدم علاقه به تدريس در پايه اول و كمتر تكرار و تمرين مي كرده اند.
معلم پايه اول علل اصلي ضعف آنان را , غيبت بيش از اندازه به سبب بيماري ذكر نمودند.
تحصيلات كم والدين ( زير پنجم ابتدايي ) و عدم آشنايي آنان با اصول روان شناسي جهـت رسيـدگـي بـه فـرزنـدشـان متناسب با استعداد آنان , يكي ديگر از علل ضعف دانش آموزان مي باشد.
اصول و مباني املا
مراحل آموزش نوشتن به پنج مرحله زير تقسيم مي شود:
1 آموزش نوشتن غير فعال ( رونوسي )
2 آموزش نوشتن نيمه فعال ( املا )
4 آموزش نوشتن فعال پايه دو ( حمله سازي )

املا و انواع آن
با توجه به مشكل دانش آموزان در مرحله آموزش نوشتن نيمه فعال (املا) است به آموزش املا مي پردازيم. مهارت املا نويسي به معني توانايي جانشين كردن صحيح صورت نوشتاري حروف , كلمات و جمله ها به جاي صورت آوايي آنهاست . دانش آموزان بـايـد به اين مهارت دست يابند تا بتوانند بخوبي بين صورت تلفظي كلمه ها و حروف سازنـده آن ها پيـونـد مناسبي بـرقـرار كنند بدين ترتيب زمينه لازم براي پيشرفت آنان در درس هاي جمله
3 آموزش نوشتن فعال پايه يك ( كلمه سازي ) نويسي , انشا و به طور كلي مهارت نوشتن بهتر فراهم مي شود , دانش آموزان هنگام نوشتن املا بايد نكاتي را در باره صداهايي كه بوسيله معلم در قالب كلمات و جمله ها بر زبان جاري مي شود رعايت نمايند :
الف) آنها را خوب بشنوند + تشخيص دقيق كلمه + ادراك كلمه
ب) آنها را خوب تشخيص دهند + يادآوري و مجسم ساختن تصوير + بازشناسي كلمه صحيح در ذهن.
ج) آنها را درست بنويسند + نوشتن صحيح حروف سازنده كلمه + بازنويسي كلمه و توالي مناسب آنها.
اشكالات املايي دانش آموزان كه از ديدگاه زبان شناختي بر اثر اشكالات رسم الخطي , تاثير لهجه و گويش محلي دانش آموزان و فرايندهاي آوايي حذف , تبديل , افزايش و قلب به وجود مي آيند از ديدگاه روان شناختي از موارد زير سرچشمه مي گيرند :
الف) ضعف در حساسيت شنوايي , مثال : ژاله جاله ب) ضعف در حافظه شنوايي , مثال جا انداختن كلمات ج) ضعف در حافظه ديداري , مثال حيله – هيله د) ضعف در حافظه توالي ديداري , مثال مادر – مارد
هـ) قرينه نويسي , مثال ديد –
و) وارونه نويسي , مثال ديد
ز) عدم دقت , مثال : گندم – كندم
ح)نارسا نويسي , مثال رستم – رسم
روش تدريس املا
املا واژه اي است عربي و معناي آن نوشتن مطلبي است كه ديگري بگويد يـا بخـوانـد . درس املا در بـرنـامـه آمـوزشـي دوره ابتدايي اهداف زير را در بر مي گيرد.
1 آموزش صورت صحيح نوشتاري كلمه ها و جمله هاي زبان فارسي
2 تشخيص اشكالات املايي دانش آموزان و رفع آنها