بررسی رابطه بین پرخاشگری و بدرفتاری والدین با افسردگی کودکان

دسته بندي : علوم انسانی » روانشناسی و علوم تربیتی
مقدمه :

پرخاشگري يكي از پديده هاي مهم رواني ـاجتماعي است كه قسمت اعظم تاريخ مدون انسان پيرامون آن رقم خورده است. برخي سپيده دم تاريخ را با بيان قتل هابيل بدست قابيل آلوده به پرخاشگري و خشونت مي دانند. كوالسكي بر اساس پژوهشهاي انجام شده خود مي نويسد: از ۵۶۰۰ سال پيش تا امروز بشر فقط ۲۹۲ سال در صلح و صفا گذارنيده و بقيه را در جنگ و ستيز بوده است اگر تاريخ انسان را ورق بزنيم پر از خونخواري و قتل و غارت و كشتار و بزرگترين افتخار قهرمانان تاريخ اين بوده است كه توده هاي گسترده تري از انسانها را كشته يا به كشتن داده اند. از آن سردار رومي مي توان نام برد كه چهل هزار غلام را در روم به صليب كشيده است. كه تمام اين موارد نمونه هايي بارز از پرخاشگري در ايران و جهان بوده است كه به طور گسترده خود را نشان مي دهد ولي پرخاشگري امروزه در مدارس و حتي در خانواده و خانه ها در بين زنان و مردان خود را نشان مي دهد كه به صورت زني كه از شوهر خود انتقاد مي كند يا مردي كه حضور همسرش را در يك مهماني ناديده مي گيرد و تمام اين موارد كه مي تواند در زندگي زناشويي باعث پرخاشگري شود و بدون در نظر گرفتن
فرزندان كه چه ضربه اي به روحيات آنها خواهد خورد و تمام اين نوجوانان و جوانان سرخورده مي تواند حاصل اين زندگي هاي بدون برنامه باعث پرخاشگري به دليل خشم يا براي هيجان ايجاد نمي شود. بلكه هدف به دست آوردن پاداشهاي مطلوب مثل پول يا كالاي با ارزش است و تمام اين موارد ممكن است كه در نظر فرد ديگر امري نامطلوب جلوه كند كه تمام مشكلات را بوجود آورد و پرخاشگري ناشي از خشم كه اين نوع پرخاشگري عموماَ با علائم برانگيختگي هيجاني و اغلب ناشي از ناكامي است كه در زندگي زوجين ديده مي شود كه تمام موارد را مي تواند در گوشه گيري و انزواطلبي فرزندان و به گونه اي افسردگي تاثير بگذارد كه اين مسأله باعث مي شود كودك بعدها دچار ناراحتيها مي شود كه عامل اصلي ناراحتي خود را در والدين خود مي دانند.
(علي صائبي ، ۱۳۸۰)
بيان مسئله:
پرخاشگري را رفتاري تعريف كرده اند كه هدف آن صدمه زدن به خود يا ديگري باشد و آنچه در اين تعريف حائز اهميت است، قصد و نيت رفتار كننده است يعني آسيب رسانيدن تصادفي به شخص ديگر، پرخاشگري نيست در عمل بسياري از پژوهشگران تركيبي از اين دو تعريف را به كار مي برند رفتاري كه به ديگران آسيب مي رساند به خصوص وقتي كه كودك بداند رفتارش به ديگري آسيب مي رساند همه مسأله اي مثلاَ در زندگي زناشويي يا محل كار و … ديگر مي تواند باعث پرخاشگري فرد شود ولي در محيط خانواده و پرخاشگري در بين زنان و مردان بايد در نظر داشته باشيم كه ضربه نهايي به فرزند خانواده وارد نشود زيرا گاهي بعضي از رفتارها باعث اختلال رفتاري و رواني كودكان مي شود مانند افسردگي، بيش فعالي، گوشه گيري، شب ادراري و… كه اينها در وهله اول وظيفه والدين كودك است كه زندگي و محيط خانه را محيطي امن و آرام براي فرزند بوجود آورند تا مشكلات روحي و رواني به سراغ آنها نيايد. (احمدي، ۱۳۷۸)

اهداف تحقيق:
هدف از تحقيق حاضر بررسي رابطه بين پرخاشگري والدين و حالت پرخاشجويانه مادران و پدران با يكديگر مي تواند باعث افسردگي كودكان شود رفتاري مثل گوشه گيري و انزوا و تنهايي را در كودكان گسترش مي دهد يا نه و آيا بين كودكان افسرده و كودكان عاري از لحاظ پرخاشگري تفاوت وجود دارد يا نه و آيا كودكان پرخاشگر بيشتر دچار افسردگي مي شوند يا نه؟



اهميت و ضرورت تحقيق:
زيست شناسان بر اين باورند بيشترين تغييراتي كه هنگام پرخاشگري در بدن و اعمال آن روي مي دهد همانهايي است كه هنگام به كار افتادن اميال جنسي به وقوع مي پيوندد پرخاشگري در زندگي زناشويي مي تواند مشكلاتي را به همراه آورد كه اين مشكلات مي تواند بيشتر گريبانگير فرزند خانواده شود به اين صورت كه عدم برخورد صحيح همسران نسبت به يكديگر و مشاجره در نزد كودك مي تواند تاثير منفي بر روي فرزند داشته باشد كه اميد است با تحقيقات انجام شده بتوان در ايجاد رابطه صميمانه والدين راه حلهايي را بوجود آورد تا باعث رشد و شكوفايي فرزند خانواده در جهت مثبت باشيم. همواره ناكامي در خانواده و محيط خانواده مي تواند در پرخاشگري زوجين نقش داشته باشد كه تصور نابجا و نادرست از ناكامي و نرسيدن به آرزوهايي از زندگي كه تمام اين مسائل با نگرش درست و عاقلانه مي تواند از بين برود.
(ستوده، ۱۳۸۳)

فرضيه تحقيق:
بين پرخاشگري والدين و افسردگي كودكان رابطه معني داري وجود دارد .پرخاشگري در بين والدين داراي كودكان افسرده بيشتر از كودكان غير افسرده است.
متغيرهاي تحقيق:
كودكان پرخاشگر بيشتر از كودكان عادي دچار افسردگي مي شوند.
پرخاشگري والدين متغير مستقل
افسردگي كودكان متغير وابسته
واژه ها و مفاهيم و تعاريف عملياتي:
افسردگي عبارت است از يك اختلال رفتاري و رواني كه شامل گوشه گيري و انزواطلبي و عدم برخورد با ديگران و عدم هم صحبت شدن و ارتباط برقرار كردن و احساس گناه داشتن و بالاخره عبارتند از نمره اي است كه آزمودني از آزمون افسردگي يك بدست آورده است.(دادستان، ۱۳۸۲)
پرخاشگري عبارت است حالت خصمانه اي كه با ديگران انجام داده و ضربات روحي و جسمي كه به فرد مقابل وارد كرده و ضربه وارد كردن به ديگران و آسيب رساندن به ديگران و بالاخره عبارتند از نمره اي است كه آزمودني از آزمون پرخاشگري بدست آورده است. (دادستان، ۱۳۸۲)

پرخاشگري:
نفر مورد تجاوز جنسي قرار مي گيرد- نشان مي دهد كه در كشور ما، پرخاشگري يكي از پديده هاي مهم رواني ـاجتماعي است كه قسمت اعظم تاريخ مدون انسان پيرامون آن رقم خورده است. برخي سپيده دم تاريخ را با بيان قتل هابيل بدست قابيل آلوده به پرخاشگري و خشونت مي دانند. كوالسكي بر اساس پژوهشهاي انجام شده خود مي نويسد: از ۵۶۰۰ سال پيش تا امروز بشر فقط ۲۹۲ سال در صلح و صفا گذارنيده و بقيه را در جنگ و ستيز بوده است اگر تاريخ انسان را ورق بزنيم پر است از خونخواري و قتل و غارت و كشتار و بزرگترين افتخار قهرمانان تاريخ اين بوده است كه توده هاي گسترده تري از انسانها را كشته يا به كشتن داده اند. از آن سردار رومي مي توان نام برد كه چهل هزار غلام را در روم به صليب كشيده است. پادشاهي كه فرمان داد تا هزاران نفر از هواداران يك عقيده را در زمين بكارند و يا از آتيلا و چنگيز ذكري به ميان آورد كه مردم شهرهاي چندهزار نفري را قتل عام كردند و تيمور كه سراسر ايران را از كله انسان مناره ساخت و يا از ترومن كه صد هزار ژاپني را در لحظه اي به هلاكت رساند… اين است بيلان تاريخ بشر!
در طي اين جنگ و ستيزها، شمار افرادي كه كشته شده و يا در اثر بيماريهاي واگيري از ميان رفته اند، بالغ بر سه ميليلارد و ششصد ميليون نفر بوده است؛ يعني معادل كل جمعيت فعلي كره زمين. اهميت موضوع وقتي روشن مي شود كه بدانيم شمار كشته شدگان در امريكا بين سالهاي ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۵ بيشتر از تلفات ارتش امريكا در ويتنام بوده است. در سال ۱۹۷۵ از هر ده هزار نفر امريكايي يك نفر بطور پرخاشگرانه كشته شده است. در مقايسه آماري پرخاشگري و خشونت در ايران با ديگر كشورها- كه مثلاَ در هر پنج دقيقه يك نفر به قتل مي رسد و در هر ده دقيقه يك هنوز در مقايسه با بسياري از كشورهاي بزرگ، حتي معدل خشونت و پرخاشگري در جهان، بسيار پايين است.
روان شناسان اجتماعي، پرخاشگري را به عنوان يكي از رفتارهاي بيمارگونه مورد مطالعه قرار مي دهند و در تلاشند تا عوامل موثر در پيدايي، افزايش يا كاهش آن را معلوم دارند.(آزاد، ۱۳۸۱)